Category: archief

Sylvia Blickman over Oerbos 

Na een rondleiding door het historisch gebouw maakte ik een wandeling op het terrein van het Provinciehuis en stuitte op een plek die me eerder nog niet was opgevallen. Ik trof een wat achteraf gelegen stukje ‘oerbos’ aan met eeuwenoude bomen, wat een enorm contrast vormde met het gladgestreken plantsoen voor het Provinciehuis.

Daarom besloot ik, dit naar mijn gevoel zo kwetsbare bos, terug te brengen naar het Paviljoen om het te koesteren en te vereeuwigen. Ik verzamelde bladeren van de oude bomen en droogde ze in mijn herbarium. De volgende stap was het persen van de bladeren in zacht en kleurig metaal. Door uiterste precisie in het persen en het licht schuren werden de structuren helder en de kleuren zachter.

De balans tussen de natuur volgen en deze naar je hand zetten blijkt een spannend proces. Met het resultaat heb ik een nieuw bos gecreëerd, waarvan de bladeren zijn verbonden met een “gouden” draad om het te koesteren en uit te dragen.

 

Met dit monumentale collier reageert Jennifer op de geschiedenis van bewoners en gebruikers van Paviljoen Welgelegen. Van de eigenaar en architect (1874) tot de huidige ambassadeur van de koning (2017) en alle sleutelfiguren in de periode daartussen. Het gebouw heeft veel meegemaakt, van bewoning naar bezetting, verpaupering, dreiging van afbraak en publieke functies. Behalve de gebruikers krijgen kunstenaars en vormgevers –architect van gebouw en kunstcollectie- ook een plek in dit conceptuele werk, tenslotte zorgden zij ervoor dat het gebouw waardevol is en de tand des tijds heeft doorstaan.

Ei als symbool voor Schepping.
Voor iedere sleutelfiguur (voor zover tracering mogelijk was) is er een porseleinen ei gemaakt met persoonlijke vermelding in de vorm van een datumstempel en naam. De bewoners en gebruikers van het pand hebben het ‘gemaakt en bijna gebroken’. Daarnaast zijn de bewoners en gebruikers figuren (geweest) van grote invloed op de samenleving, mensen met grote verantwoordelijkheden.

Alle eieren zijn gebarsten en het verse struif (glas) loopt eruit. De eieren zijn echter niet verloren, je kunt je er nog mee voeden.

De eieren staan ook op de rand van het dak en het hek van het provinciehuis. Hoes is hier al zolang ze zich het Provinciehuis herinnert door gefascineerd en haar gedachten gingen veelvuldig uit naar de symboliek hiervan. Nu verwerkt ze deze in het collier, speciaal gemaakt voor Paviljoen Welgelegen. Het gebruik van glas is een eerbetoon aan glaskunstenaars Bert Grotjohann, Bert van Loo en Michel van Overbeeke, van beiden zijn glasobjecten terug te vinden in het voormalige Paleis.

De titel AT SPES NON FRACTA was het familiecredo van Henry Hope, de bankier die Paviljoen Welgelegen liet bouwen en de eerste bewoner.

Waterlanders & Vaderlanders 

Sinds 1930 huist het bestuur van de provincie Noord-Holland in Paviljoen Welgelegen. Als eerste wordt op hun site, bij de kerntaken van dit provinciale bestuur, duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer genoemd. Noord Holland bestaat voor bijna 1/3 uit water en heeft een kustlijn van 260 km. Genoeg redenen om te focussen op het water.

Al jaren leef ik dicht bij de zee. Met een huisje in de zomermaanden op het strand is mijn bed vaak slechts 100 meter van de zee verwijderd. De zee, het water, fascinerend in beweging, kleur en geluid is geen dag hetzelfde. Dit altijd aanwezige water heeft me veel gebracht, zowel vreugde als verdriet. In het werk Waterlanders & Vaderlanders, twee colliers, worden deze twee kanten belicht.

Waterlanders laat het schuim zien, het plezier, het licht en het luchtige van de omslaande golf. Het is een draagbaar collier.

Vaderlanders – een bijnaam voor zandzakken die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de loopgraven als borstwering werden gebruikt – brengt me naar de kracht, het gevaar van water, pas op, wees op je hoede. De Vaderlanders staan stevig tegen elkaar aan, zwaar en ondoorzichtig. Voor dit collier zijn alle gemeenten van Noord-Holland bezocht. Het doel was om met een zakje zand en een foto huiswaarts te keren. Hulp kwam er van familie, vrienden en kennissen. Het is een samenwerking en daarmee een symbolisch collier geworden.

 

Hope, Wealth, Prosperity

Het prachtige Paviljoen Welgelegen was een groot deel van de vorige eeuw de werkplek van de man die voor ons Opa Haarlem was.

Om hier ruim 25 jaar na zijn dood te exposeren, vind ik heel bijzonder en bevestigt mijn idee dat familiegeschiedenissen altijd doorgaan maar meestal niet zo als je verwacht.

Het werk dat ik gemaakt heb, bestaat uit drie delen en heeft meerdere invalshoeken. De gebruikte materialen verwijzen rechtstreeks naar veel voorkomende materialen in het gebouw. Metaal, leer, glas en textiel vind je terug in kroonluchters, behang, tapijten en gobelins. In mijn zoektocht naar heldere vormen met een logische opbouw kom ik vaak terecht bij de plantenwereld en de architectuur. De neoclassicistische bouwstijl van Paviljoen Welgelegen en de rijke decoraties hebben een belangrijke rol gespeeld bij de vormgeving van mijn werk voor deze tentoonstelling. Overvloedig, rijk en vol.

De geschiedenis van het gebouw, met haar veranderde functie door de tijd heen, ligt als concept aan de basis van mijn werk. Van particulier verblijf van de vermogende bankier Henry Hope, naar woonplek van koning Lodewijk Napoleon, tot onderkomen van het provinciaal bestuur. Van heel privé naar van ons allemaal.

HOPE is vernoemd naar Henry Hope, de grondlegger van paviljoen Welgelegen.

Mijn werk, WEALTH is onbetaalbaar en wordt het liefst gedragen en gezien.

PROSPERITY is een provinciaal met allure, een symbool van samenwerking en voorspoed.

 niet IK, maar WIJ

Tijdens haar bezoek aan de vaste tentoonstelling van Paviljoen Welgelegen las sieraadontwerper Brigit Daamen in het dagboek van Willem Arondéus. Hij is de ontwerper van de negen wandtapijten in de Statenzaal. De opeenvolging van gebeurtenissen die ze hierdoor ontdekte hebben geleid tot het maken van haar schakelketting ‘niet IK, maar WIJ’.

Een tijdreis door de levens van twee creatieve mannen, beeldend kunstenaar en schrijver Willem Arondéus (1894-1943) en Rudi van Dantzig (1933-2014), choreograaf, danser en schrijver van o.a. de biografie over Willem Arondéus, brengt Brigit Daamen bij de huidige actualiteit. Zij wil met haar schakelketting ‘niet IK, maar WIJ’ opnieuw aandacht vragen voor de noodzaak van het ‘wij-denken’ voor het behoud van onze vrijheid, zoals Rudi van Dantzig in de eerste Arondéus lezing bepleitte. Een lezing die in 2005 in het leven is geroepen door het provinciaal bestuur van Noord-Holland en in Haarlem jaarlijks een podium biedt voor het publieke debat over zaken die spelen in de samenleving.

De schakels van haar ketting verwijzen naar de onontkoombare verbondenheid van mensen met elkaar, om de eenvoudige reden dat we hier en nu samen zijn. De schakels zijn van metaal en je kunt ze niet zomaar breken. Ze worden bijeengehouden door lagen gekleurde wol die vervolgens zijn gevilt. De laatste laag is zwart of wit, als absolute tegenstelling. Bijzonder aan de schakelketting is dat ze verknipt mag worden, waarbij de gekleurde binnenkant van het vilt zichtbaar wordt. Bezoekers kunnen een schakel, met daaraan twee halve delen vilt, kopen. Deze losse schakels staan symbool voor het opeisen van vrijheid, om dat te doen, wat voor jou van belang is. Dit in de wetenschap dat we met elkaar verbonden zijn, twee andere personen hebben immers de andere helft van jouw vilten deel. De schakelketting ‘verdwijnt’ zo dus in stukjes de wereld in.

Objets Trouvés / Gevonden Voorwerpen 

Bij het maken van mijn sieraden voor het Paviljoen Welgelegen heb ik me laten inspireren door de keuken en de mensen die er destijds werkten.  Het is een mooie betegelde ruimte waar de kleuren wit en blauw (tegeltableaux) overheersen en waar daarnaast ook hout is gebruikt (soms zelfs ‘gehout’ hout).

Hoewel de keuken voor zijn tijd luxueus was, met o.a. bakoven, fornuis en warmwatersysteem, is het toch een rustige, sobere ruimte.
Wat had het personeel tot zijn/haar beschikking? Ik denk sobere materialen, gevonden voorwerpen. Heel eenvoudig; textiel, draad, hout uit de Hout, mooie stokjes, gebruiksvoorwerpen uit de keuken.
Dat heb ik ook gebruikt voor het maken van mijn sieraden en objecten. Het werk dat ik laat zien is een serie maskers en een serie houten sieraden, van hout uit Haarlem en van gebruiksvoorwerpen.

Nog te zien tot en met 12 januari in het Provinciehuis, Paviljoen Welgelegen, Dreef 3 Haarlem, op werkdagen 9-17 uur

Klik hier voor de PDF van het artikel in HD 27092017